SŁOWNICZEK
Najważniejsze akronimy
A
ASOG – A Shortfall of Gravitas – Jeden ze statków SpaceX przeznaczonych do lądowania boosterów.
B
B4 – Block 4 – Jedna z dawnych wersji Falcona 9.
B5 – Block 5 – Najnowsza i ostateczna wersja Falcona 9.
BEO – Beyond Earth Orbit – Wszelkie orbity poza orbitą Ziemi.
BLT – Ballistic Lunar Transfer – Przechwycenie balistyczne to niskoenergetyczna metoda osiągnięcia przez statek kosmiczny orbity wokół odległej planety lub księżyca (tym przypadku księżyca Ziemi) bez konieczności użycia paliwa do wejścia na orbitę. W idealnym przypadku transfer jest balistyczny (wymagający zerowej delta-v) po starcie.
BO – Blue Origin – Firma Jeffa Bezosa będąca konkurentem SpaceX.
C
CCSFS – Cape Canaveral Space Force Station – Instalacja Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych, znajdująca się na Przylądku Canaveral w hrabstwie Brevard na Florydzie, położona na południowy-wschód od należącego do NASA Kennedy Space Center.
CNES – National Centre for Space Studies – Francuska rządowa agencja kosmiczna.
COPV – Composite Overwrapped Pressure Vessel - Kompozytowy zbiornik ciśnieniowy.
COTS – Commercial Orbital Transportation Services - Był to program NASA mającym na celu koordynację rozwoju pojazdów służących do dostarczania załogi i ładunków na Międzynarodową Stację Kosmiczną przez prywatne firmy.
CRS – Commercial Resupply Services – Seria lotów przyznawanych przez NASA na dostarczanie ładunków i zaopatrzenia do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) na statkach kosmicznych obsługiwanych komercyjnie.
E
ESA – European Space Agency – Europejska Agencja Kosmiczna, której członkiem jest również Polska.
F
F9 – Falcon 9 – Główna rakieta SpaceX, która zastąpiła Falcona 1 po jego dwóch udanych misjach.
FH – Falcon Heavy – Wersja Falcona składająca się z trzech zmodyfikowanych boosterów Falcona 9 i drugiego stopnia.
FT – Full Thrust – "Pełny ciąg", jedna z dawnych wersji Falcona 9.
G
GEO – Geostationary Orbit – Kołowa orbita geosynchroniczna o wysokości 35 786 kilometrów nad równikiem ziemskim (42 164 kilometrów w promieniu od środka Ziemi), podążająca zgodnie z kierunkiem obrotu Ziemi.
GTO – Geosynchronous transfer orbit lub geostationary transfer orbit – Rodzaj orbity geocentrycznej będący orbitą przejściową. Satelity, które są przeznaczone na orbitę geosynchroniczną (GSO) lub geostacjonarną (GEO) są prawie zawsze umieszczane na GTO jako etap pośredni do osiągnięcia ich ostatecznej orbity.
H
HEO – High Earth orbit – Wysoka orbita ziemska – Geocentryczna orbita o wysokości całkowicie powyżej wysokości orbity geosynchronicznej (35,786 kilometra).
I
ISS – International Space Station – Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, największa w historii stacja kosmiczna, tworzona wspólnie od roku 1998 przez wiele różnych krajów, w tym przede wszystkim USA, Rosję, Kanadę, Japonię i kraje zrzeszone w ESA.
J
JRTI – Just Read The Instructions – Jeden ze statków SpaceX przeznaczonych do lądowania boosterów.
K
KSC – Kennedy Space Center – Centrum Kosmiczne im. Johna F. Kennedy'ego – Jedno z dziesięciu centrów terenowych NASA. Od grudnia 1968 roku KSC jest głównym ośrodkiem startowym NASA do załogowych lotów kosmicznych. Operacje startowe dla programów Apollo, Skylab i Space Shuttle były przeprowadzane z KSC.
L
LC-39A – Launch Complex 39A – Miejsce startu rakiet w Centrum Kosmicznym im. Johna F. Kennedy'ego na Merritt Island na Florydzie w Stanach Zjednoczonych. Miejsce to i jego zespół obiektów zostały pierwotnie zbudowane jako "Moonport" programu Apollo, a następnie zmodyfikowane na potrzeby programu Space Shuttle. Obecnie używane przez SpaceX.
LEO – Low Earth orbit – Niska orbita ziemska – Orbita okołoziemska w pobliżu planety, często definiowana jako mająca okres 128 minut lub krótszy (co najmniej 11,25 okrążeń na dobę) i mimośród mniejszy niż 0,25. Większość sztucznych obiektów w przestrzeni kosmicznej znajduje się na LEO, z wysokością nigdy nie większą niż około jedna trzecia promienia Ziemi.
LOS – Loss of Signal – Utrata sygnału.
LOX – Liquid Oxygen – Ciekły tlen – Kriogeniczny utleniacz.
LZ-1 – Wraz z LZ-2 są to lądowiska na obszarze Cape Canaveral Space Force Station, służące do odzyskiwania boosterów należących do SpaceX. Zbudowane na wydzierżawionym w lutym 2015 roku gruncie, na terenie dawnego kompleksu startowego Cape Canaveral Launch Complex 13.
LZ-2 – Patrz LZ-1.
LZ-4 – Miejsce lądowań SpaceX w Bazie Sił Kosmicznych Vandenberg w Kalifornii.
M
MECO – Main Engine Cutoff – Wyłączenie silnika pierwszego stopnia rakiety podczas startu.
MEO – Medium Earth orbit – Średnia orbita ziemska – Orbita okołoziemska o wysokości powyżej niskiej orbity okołoziemskiej (LEO) i poniżej wysokiej orbity okołoziemskiej (HEO) - od 2 000 km do 35 786 km nad poziomem morza.
N
NASA – National Aeronautics and Space Administration – Agencja kosmiczna Stanów Zjednoczonych.
NET – No Earlier Than – Termin "nie wcześniej niż".
NOAA – National Oceanic and Atmospheric Administration – Amerykańska agencja naukowa i regulacyjna w ramach Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych, która zajmuje się prognozowaniem pogody, monitorowaniem warunków oceanicznych i atmosferycznych, sporządzaniem map morskich, prowadzeniem badań głębinowych oraz zarządzaniem połowami i ochroną ssaków morskich i zagrożonych gatunków w wyłącznej strefie ekonomicznej USA.
NRO – National Reconnaissance Office – Członek Wspólnoty Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych oraz agencja Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych, która projektuje, buduje, wystrzeliwuje i obsługuje satelity zwiadowcze rządu federalnego Stanów Zjednoczonych oraz dostarcza dane wywiadowcze z satelitów kilku agencjom rządowym, w szczególności dane wywiadu sygnałowego (SIGINT) do NSA, dane wywiadu obrazowego (IMINT) do NGA oraz dane wywiadu o pomiarach i sygnaturach (MASINT) do DIA.
O
OCISLY – Of Course I Still Love You – Jeden ze statków SpaceX przeznaczonych do lądowania boosterów.
R
RP-1 – Rocket Propellant-1 – Kerozyna – Paliowo np. Falcona 9.
RTLS – Return To Launch Site – Powrót do miejsca startu.
RUD – Rapid Unscheduled Disassembly – Nagły i nieplanowany demontaż – Określenie na nieplanowany wybuch i utratę rakiety lub statku kosmicznego.
S
SECO – Second (Stage) Engine Cutoff – Wyłączenie silnika drugiego stopnia rakiety podczas startu.
SES – Société Européenne des Satellites – Luksemburski dostawca satelitarnych i naziemnych sieci telekomunikacyjnych zapewniający łączność wideo i danych na całym świecie dla nadawców, dostawców treści i usług internetowych, operatorów sieci komórkowych i stacjonarnych, rządów i instytucji.
SLC-4E – Space Launch Complex 4E – Wykorzystywana przez SpaceX platforma startowa w Bazie Sił Kosmicznych Vandenberg w Kalifornii, USA.
SLC-40 – Space Launch Complex 40 – Platforma startowa dla rakiet znajdująca się na północnym krańcu Cape Canaveral Space Force Station na Przylądku Canaveral na Florydzie.
SSO – Sun-synchronous orbit lub heliosynchronous orbit
SSTO – Single Stage To Orbit – Pojazd osiągający orbitę z powierzchni Ziemi w całości, bez odrzucania po drodze stopni pośrednich, koniecznych do wyniesienia go na orbitę.
T
TLI – Trans-Lunar Injection – Manewr propulsywny używany do ustawienia statku kosmicznego na trajektorii, która spowoduje jego dotarcie do Księżyca.
TMI – Trans-Mars Injection – Orbita heliocentryczna, w której manewr napędowy jest używany do ustawienia statku kosmicznego na trajektorii, znanej również jako orbita transferowa Marsa, która pozwoli na umieszczenie go na orbicie Marsa.
U
ULA – United Launch Alliance – Amerykański dostawca usług wynoszenia statków kosmicznych, który produkuje i obsługuje szereg pojazdów rakietowych zdolnych do wynoszenia statków kosmicznych na orbity okołoziemskie i do innych ciał w Układzie Słonecznym. Firma jest spółką joint venture pomiędzy Lockheed Martin Space i Boeing Defense, Space & Security. Konkurent SpaceX.
USAF – United States Air Force – Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych.
USSF – United States Space Force – Siły Kosmiczne Stanów Zjednoczonych.
V
VAB – Vehicle Assembly Building – Duży budynek w Kennedy Space Center (KSC) NASA, zaprojektowany do montażu dużych, wstępnie wyprodukowanych elementów pojazdów kosmicznych, takich jak masywny Saturn V i prom kosmiczny, i układania ich pionowo na jednej z ruchomych platform startowych używanych przez NASA. Od lipca 2021 r. w środku montowana jest pierwsza rakieta Space Launch System (SLS), w ramach przygotowań do misji Artemis 1.
VSFB – Vandenberg Space Force Base – Baza Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych położona na północny zachód od Lompoc w Kalifornii. Założona w 1941 roku, Baza Sił Kosmicznych Vandenberg jest bazą startów kosmicznych, wystrzeliwującą statki kosmiczne z Western Range, a także przeprowadzającą testy rakietowe.
W
WDR – Wet Dress Rehearsal – Procedura wykonywana przed startem rakiety, która pozwala sprawdzić jej działanie. W trakcie procedury tankowane jest paliwo, ale nie dochodzi do odpalenia silników.